Türkiye’yi Balkanlara bağlayan 500 yıllık tarihî köprü çöküyor
Türkiye’yi Balkanlar’a bağlayan 561 yıllık köprü yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. Karayolları ise 40 trilyonu bulan yeni köprü için ödenek bulamıyor. Son umut dış kredi.
Uzunköprü, Edirne - İzmir Devlet Karayolu’nun yükünü beş yüzyıllı aşan yaşına rağmen hala çekiyor. Sultan II. Murat tarafından yaptırılan eser 1392 metrelik boyuyla dünyanın en uzun tarihi taş köprülerinden biri. Işıklandırması dahi olmayan tarihi köprünün üzerine kurulu olduğu Ergene Nehri de kimyasal maddelerle kirlenmiş suyu ile tahribata ortak oluyor. Köprü’deki hasar için ilk uyarı 6 yıl önce Uzunköprü Belediyesi’nce yapıldı. Belediye, Karayolları’na ana taşıyıcı kemerlerdeki kilit taşlarının döküldüğünü bildirdi. Köprüdeki muhtemel bir çökme sonucu Kapıkule-Edirne-Çanakkale-İzmir güzergahının kapanabileceği uyarısında bulundu. Karayolları bu uyarıya duyarsız kalmadı. 1999’da hazırlanan Acil Eylem Planı’nda, yeni bir köprü yapılarak Uzunköprü’nün tarihi eser olarak korunması öngörüldü. Ancak proje bugüne kadar ödenek yokluğu nedeniyle hayata geçirilemedi. Son olarak Bölge Müdürlüğü, 40 trilyon liraya mal olacağı tahmin edilen projenin dış kredi alınarak hayata geçirilmesi için Karayolları Genel Müdürlüğü’ne teklifte bulundu. Tarihi köprüyü trafikten tamamen kurtaracak projeye göre kuzeyde 1371 metrelik yeni bir köprü yapılması öngörülüyor. Bağlantı yollarıyla yaklaşık 3.3 km’lik proje bugüne kadar hayata geçirilemedi. Proje Ergene Nehri’nin üzerine yapılacak yeni köprünün yanısıra köprülü ve hem zemin kavşak ve taşıt alt geçitinden oluşuyor. Proje çerçevesinde köprünün iki tarafının yeşil alan olarak düzenlenmesi için arazi kamulaştırıldı. Edirne’nin Uzunköprü İlçe Belediyesi uzmanları köprüde yaptıkları incelemede; kemerleri ayakta tutan kilit taşlarından birçoğunun kırılmaya devam ettiğini tespit etti. Ağır tonajlı araçlar nedeniyle çatlaklar artarken taş korkuluklar da bir bir yıkılıyor. Köprüdeki hasar en son olarak 8 Haziran 2004 tarihinde Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü’ne bildirildi. Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Karayolları yetkilileri Köprü’nün ağır trafik yükü altında olduğunu kabul ediyor. Karayolları 1. Bölge Müdürü Kemal Ateş, köprünün tarihi önemi nedeniyle trafikten arındırılması gerektiğini görüşünde. Uzunköprü’yü kurtaracak projenin yaklaşık 40 trilyon liraya mal olacağı tahmin ediliyor. Bu nedenle projenin bütçe imkanlarıyla gerçekleştirilmesi zor. Bölge Müdürlüğü, bunları dikkate alarak nedeniyle uluslarası kredi temin edilecek şekilde proje yapılmasını Genel Müdürlüğe teklif etti. Uzunköprü Belediye Başkanı Ercan Çobanoğlu, Bosna Hersek’teki Mostar Köprüsü’nün birçok ülkeden gelen devlet adamının katılımıyla açılırken, Uzunköprü’nü için birşey yapılamamasının düşündürücü olduğunu vurguladı.
Uzunköprü, II. Murat’ın yadigarı
Osmanlı Devleti, 14. yüzyılın ortalarına doğru Balkanlara fetihe başladığında önünde doğal bir engel vardı. Ergene Nehri. Bahar aylarında taşarak tüm ovaya yayılan nehri geçmek için bir köprü yapmak Osmanlı’nın icraatlarından biri oldu. Yapılan ahşap köprüler Ergene’nin azgın suları önünde duramadı. Taşkınların alıp götürdüğü bu köprülerin yerine II. Murat’ın emriyle bir taşköprü yapıldı. Stratejik köprü sayesinde Türk ordusu akınlarını kış aylarında da sürdürebildi. Devrin başmimarı Usta Müslihiddin’in Mimar Mehmed ile imza attığı köprünün yapımı 1427-1443 arasında 16 yıl sürdü. Başlangıçta 1238 metre olan olan köprünün uzunluğu 1392 metreye kadar uzatıldı. 6,80 metre genişliğinde olan köprü 174 kemerden oluşmakta. Köprü’nün taş ayakları arasında fil, aslan, kuş figürleri dikkat çekiyor. Fil figürünün, Edirne’ye gelin giden Fatih Sultan Mehmet’in eşini sembolize ettiği rivayet edilmekte. Uzunköprü İlçesi de köprüyle birlikte yapılan yapılar topluluğu yerleşime açıldı. Köprü 1963’te onarıldı. Bu tarihte üzerine beton dökülerek tarihi kimliğine zarar verildi. 41 yıldır köprüde resterasyon yapılmadı.
ALINTIDIR |
